Οι μελανοκυτταρικοί σπίλοι ή κοινώς, ελιές είναι συχνό εύρημα στη Δερματολογία. Σχεδόν ο κάθε άνθρωπος έχει τουλάχιστον μία ελιά (σπίλος).
Οι ελιές είναι αθροίσματα μελανοκυττάρων στο δέρμα μας, που σχηματίζουν κατά τόπους μικρές φωλιές. Η απόστασή τους από την επιφάνεια του δέρματος καθορίζει και το χρώμα της κάθε ελιάς. Έτσι, οι πιο επιφανειακές έχουν καφέ χρώμα, ενώ οι βαθύτερες μπορεί να είναι άχρωμες ή να έχουν μία κυανή απόχρωση.
Οι σπίλοι μπορεί να παρουσιάζονται νωρίς στη ζωή ενός ανθρώπου (εκ γενετής ή συγγενείς σπίλοι) ή να εμφανίζονται αργότερα κατά τη διαρκεί της παιδικής ηλικίας ή μετά την ενηλικίωση (επίκτητοι σπίλοι).
Οι ελιές (σπίλοι) έχουν ιδιαίτερη σημασία λόγω της πιθανής συσχέτισής τους με την επιθετικότερη μορφή καρκίνου του δέρματος, που είναι το Μελάνωμα.
Ορισμένες σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουμε για της ελιές (σπίλους) είναι οι εξής:
1. Οι περισσότερες είναι αθώες. Παραμένουν σταθερές, ή μεταβάλλονται πολύ αργά στη διάρκεια της ζωής. Όλες οι ελιές ενός ανθρώπου μοιάζουν συνήθως μεταξύ τους.
2. Η ύπαρξη πολλών επίκτητων ελιών σε ένα άτομο αυξάνει τον κίνδυνο του ατόμου αυτού να εμφανίσει μελάνωμα.
3. Υπάρχουν ελιές που ονομάζονται άτυποι ή δυσπλαστικοί σπίλοι και μοιάζουν με αρχόμενο μελάνωμα. Η ύπαρξη άτυπων σπίλων σε ένα άτομο αυξάνει την πιθανότητα του ατόμου να εμφανίσει μελάνωμα.
4. Οι μεγάλοι/γιγάντιοι συγγενείς σπίλοι έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.
5. Το μελάνωμα, ο επιθετικότερος καρκίνος του δέρματος συνήθως αρχικά εμφανίζεται σαν μία καινούρια ελιά ή σπανιότερα, μπορεί να προκύψει από έναν άτυπο σπίλο ή έναν μεγάλο συγγενή σπίλο.
Οποιοσδήποτε έχει μία ή περισσότερες ελιές που ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος, πρέπει να υποβάλλεται συστηματικά σε προληπτικό δερματολογικό έλεγχο και να εφαρμόζει πιστά τους κανόνες ηλιοπροστασίας.